Opłacalność upraw to termin związany z szacunkowymi wartościami wytworzenia i sprzedaży danego uprawianego surowca jakim są wszelkiego rodzaju płody rolne czy zboża. Od momentu wprowadzenia ustawy określającej udział oleju rzepakowego w paliwie prowadzone są liczne kalkulacje dotyczące opłacalności upraw rzepaku na terenie Polski.
Największe tego typu obliczenia prowadzone są w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej, która szczegółowo określa zarówno nakłady związane z uprawą tej rośliny jak również możliwe do uzyskania zyski z jej sprzedaży.
Zgodnie z raportami
Kalkulacja z września 2014 roku odnosząca się do uprawy 1ha rzepaku podaje następujące nakłady na wytworzenie surowca:
- materiał siewny w ilości 0,04 dt (100kg) osiąga wartość 320PLN na 1 ha,
- nawożenie takimi środkami jak saletra amonowa czy Polifoska to wydatek rzędu 1500PLN,
- środki ochrony roślin takie jak Roundup, Fury czy mospilan to około 500PLN,
- usługi czyli wapnowanie czy kombajn to wydatek rzędu ok. 450PLN,
- praca ciągnika związana z wszelkimi pracami takimi jak orka, bronowanie, opryski czy transport to około 640PLN.
Do tych wartości doliczyć należy podatek, ubezpieczenie uprawy, oc rolnicze, koszty ogólnogospodarcze oraz koszty racy ludzkiej. Całość kosztów związanych z uprawą 1ha rzepaku to według Izby Rolniczej 4962PLN. Drugą stronę rozliczenia stanowią przychody czyli produkt główny, którego wartość wynosi z 1ha 3798PLN, ryczałtowy zwrot VAT ok. 265PLN oraz kwota dopłat wynosząca ok. 970PLN. Przychody składają się na łączną kwotę 5033PLN co określa opłacalność upraw rzepaku z wynikiem finansowym na poziomie 73PLN z 1ha. Zdolność do odtworzenia majątku gospodarstwa kształtuje się wobec powyższego na poziomi 111,4%.
Analiza raportu
Jak widać z raportu Izby Rolniczej największe nakłady rolnik ponosi na nawożenie. Wynoszą one ponad 1/3 całkowitych kosztów wytworzenia. Ochrona chemiczna roślin to niespełna 4% łącznej kwoty kosztów produkcji, zaś materiał siewny oraz obowiązkowe ubezpieczenie to kolejne 4,7% oraz 2,6% kosztów łącznych. Największym kosztem stałym jest w przypadku upraw rzepaku praca ciągnika (ok. 20%) oraz koszty prowadzenia produkcji (ok. 18%). Przy założeniu, że wskaźnik opłacalności wynosi 107%, czyli z hektara uzyskujemy 2,5 tony surowca, a nadwyżka bezpośrednia stanowi 351PLN/ha przy uzyskaniu kosztu produkcji 100kg rzepaku na poziomie 186PLN. W przypadku uzyskania plonu rzędu 3ton/ha wskaźnik opłacalności wzrasta do 129%. Wyniki analizy opracowane na podstawie materiałów Polskiego Związku Producentów Rośli Zbożowych.